آمل خبر(آمل نیوز)- قربانعلی مسافر / دودهای غلیظ ناشی از به آتش کشیدن کاه و کلش در شالیزارهای برنج شمال کشور نه تنها نفس ها را می گیرد بلکه می توان با روش های تبدیلی این ثروت پررنج را به جای دود به درآمد تبدیل کرد.
با آغاز فصل برداشت برنج یکی از مشکلاتی که در شالیزارهای شمال کشور به ویژه مازندران تبدیل به معضل جدی شده است، به آتش کشیدن کاه و کلش توسط کشاورزان و شالیکاران است.
برخی از کشاورزان بلافاصله با برداشت برنج در کشت اول، زمین زارعی برای کشت دوم آماده می کنند و به آتش کشیدن کاه و کلش برجای مانده می تواند آنها را برای شخم و شیار دوباره یاری رساند ولی این یاری رساندن می تواند برای تنفس انسان ها و طبیعت، حفظ محیط زیست، حراست از ذخایر زیرزمینی و زیرمغذی ها بسیار گران تمام شود.
دودهای سیاه و غلیظ ناشی از به آتش کشیدن کاه و کلش برای انسان بسیار مضر است و راه تنفس را می بندد هرچند این دود سفید و نفس گیر برای بیماران تنفسی، کودکان، خردسالان و افراد مسن و کهن سال بسیار خطرناک خواهد بود.
آتش زدن ضایعات و پسماند کشاورزی مضرات زیادی در مباحث آلودگی هوا و خاک دارد و خطرات جبران ناپذیر آن نه تنها برای انسان ها بلکه برای جیوانات، پرندگان و حشرات وجود دارد.
سریالی تکراری مخرب برای کشت دوم برنج
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آمل با اشاره به اینکه آتش زدن کاه و کلش در فصل برداشت برنج جرم محسوب می شود، اظهار کرد: متأسفانه همه ساله بعد از برداشت شالی و برنج کشاورزان اقدام به آتش زدن کاه و کلش در مزارع کرده تا زمین را برای کشت دوم آماده کنند.
وحید رضائیان با اعلام اینکه این اقدام تخریب در بافت و ترکیبات آلی خاک، نابودی میکروارگانیسم های زنده خاک و مواد غذایی، فرسایش و فقر غذایی خاک، تضعیف و اختلال در سیکل بیولوژیک، تغییرات منفی بر بقایای خاک و کاهش حاصلخیزی آن را به همراه دارد، افزود: از بین رفتن زیستمندان موجود در خاک، افزایش گازهای گلخانه ای در جو، تشعشعات خورشیدی و گرمایش زمین، آلودگی هوا ناشی از انتشار گازهای کربن دار، ایجاد بوی خفه کننده و تهدید سلامت انسان، بیماری های مرتبط تنفسی و مسمومیت شدید، اختلال بصری همانند سوزش چشم و کاهش دید از دیگر مضرات هستند.
وی با اشاره به بروز انواع سرطان ها، بیماری برونشیت، تصادفات جاده ای با کاهش سطح دید در رانندگی پس از به اتش کشیدن کاه و کلش، گفت: این حرکت باعث افزایش غلظت آلاینده هوا شده درحالی که ترکیبات شیمیایی ساقه برنج که ترکیبات هیدرو کربنی سلولزی دارد و بر اثر سوختن هر 100 گرم کاه و کلش حدود 25 لیتر دود غلیظ مرکب از دی اکسید کربن و مونوکسید کربن و دوده تولید می کند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آمل با اشاره به راهکارهایی برای کشاورزان به جای آتش زدن پوشال برنج، یادآور شد: پخش کردن کاه روش مناسبی برای حفظ رطوبت خاک و بقایای گیاهی جذب خاک شده و در دراز مدت به عنوان کود طبیعی و آلی مورد استفاده قرار می گیرد همچنین استفاده از کمباین های مجهز به کاه خرد کن از دیگر راه های کارآمد و مفید برای خاک کشاورزی است که در چند سال اخیر روند رو به رشدی داشته است.
کمباین های کاه خردکن جایگزین آتش زدن کاه و کلش
وی با اعلام اینکه با بسته بندی کاه می توان کسب درامد کرده و آن را برای فروش یا مصارف خوراک دام استفاده کرد، با اشاره به میزان عملکرد کاه و کلش برنج در واحد سطح به میزان چهار تن در هکتار، ادامه داد: با توجه به سطح کشت شده فراوان برنج در استان مازندران و گیلان و حجم بیشمار کاه و کلش در شالیزارهای شمال کشور، با تبدیل آن می توان بزرگترین تولید کننده محصولات بازیافتی حاصل از این ضایعات در منطقه باشیم.
رضائیان با اشاره به استفاده از پوشال برنج در صنایع تبدیلی همانند بسته بندی، تولید الکل اتانول، مواد آرایشی، تولید چوب با کیفیت برتر، استفاده در جیره دام به صورت غنی شده، استفاده در کمپوست سازی و تولید محیط کشت قارچ های صدفی، گفت: برای آلودگی هوا براثر آتش زدن کاه و کلش کشاورزی از سوی دستگاه قضا مجازات هایی در قانون پیش بینی شده است.
دو سال حبس و جریمه نقدی برای آتش کشیدن کاه و کلش
وی افزود: به استناد به مواد قانونی بند 4 ماده 2 قانون مدیریت پسماند، بند 30 آیین نامه اجرایی همان قانون، ماده 20 قانون هوای پاک و ماده 45 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و تبصره ذیل ماده و تبصره 2 ماده 688 قانون مجازات اسلامی قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و تهدید علیه بهداشت عمومی و مواد 9 از قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، ماده 18 ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماند کشاورزی مصوب کارگروه ملی پسماند کشور مورخ 28 مهر 1391 در راستای بند 13 مصوبات جلسه شورای اسلامی استان مورخ دوم آذر 1396 و ماده 2 و 12 لایحه هوای پاک مصوب 1396 آتش زدن کاه و کلش جرم محسوب شده، قابل پیگرد در مراجع قضایی است و تا دو سال حبس و جریمه نقدی در پی دارد.
با ورود به جاده های ارتباطی بین مزارع و مسیرهای روستایی پس از برداشت محصولات کشاورزی شاهد به آتش کشیدن کاه و کلش بر جای مانده از برنج هستیم که با برخاستن دودهای غلیظ و سفید نه تنها مشکل تنفسی شدید برای خودروهای عبوری ایجاد می کند بلکه کاهش دید وسیعی را ایجاد کرده که می تواند بسیار خطرآفرین باشد.
سرپرست جهاد کشاورزی آمل با اشاره به نصب بنرهای هشداردهنده جلوگیری از آتش‌سوزی کاه و کلش پس از برداشت محصول در مزارع شالیزاری، اظهار کرد: آتش زدن کاه و کلش پس از برداشت محصول تخریب بافت خاک، کاهش حاصلخیزی آن، آلودگی هوا، از بین رفتن موجودات مفید خاک و بروز خسارات احتمالی به مزارع مجاور و زیرساخت‌های کشاورزی را در پی دارد.
خطرات رانندگی و کاهش سطح دید حاصل دودهای نفس گیر
محمد هادی زاده با اعلام اینکه برای آگاهی‌رسانی به کشاورزان و جلوگیری از این رویه نادرست، بنرهای هشداردهنده با مضامین آموزشی و پیام‌های پیشگیرانه تعبیه شد، افزود: بر اهمیت حفظ محیط زیست و رعایت نکات ایمنی در مزارع تأکید جدی داریم و از کشاورزان درخواست می شود تا از هرگونه آتش زدن کاه و کلش خودداری کرده و بقایای گیاهی را به روش‌های مکانیزه و اصولی مدیریت کنند.
وی خاطرنشان کرد: مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان آمل با همکاری کارشناسان و مروجان خود، آماده ارائه آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم به کشاورزان در زمینه مدیریت بقایای گیاهی و استفاده از روش‌های جایگزین آتش زدن است.
